SPORTİF TIRMANIŞ (Sport Climbing):
Genellikle kaya üzerinde ya da yapay duvarlarda kullanılan tırmanma stilidir. Kendi içinde dört
ana kısma ayrılır.
BOULDERİNG:
Yerden fazla yükselmeden, kaya tırmanma tekniklerini kullanarak yapılan antrenmandır.
KAYA TIRMANIŞI:
Önceleri dağcılığın bir kolu olarak tanınan kaya tırmanışı, uzun süredir, bağımsız bir spor dalı.
Bu spora, doğayla baş başa, fit ve sağlıklı kalmak, biraz da adrenalini damarlarında hissetmek
için başlanır ve tutku halini alır.
Kaya tırmanışı, Her ne kadar ekstrem bir spor olarak kabul edilse de korkmayın. Kaya tırmanışı,
heyecan duygusu veriyor ve stratejik karar verme yeteneğinizi geliştiriyor. Denge, estetik,
esneklik ve gücü bir araya getiren bu sporda doğaya rağmen değil, ona uyum sağlayarak
ilerleniyor. Fiziksel güç ve zekayı aynı anda kullanmak gerekiyor. Bir nevi insan kendi kendine
meydan okuyor! Kaya tırmanışında, kol ve bacak kasları başta olmak üzere, vücudun hemen
hemen bütün kasları çalışıyor. Kayaya yaklaşılan pozisyonlar ise karın kaslarına fayda sağlıyor.
Kaya tırmanışının birçok çeşidi var. Her bir tırmanışın kendine özgü tekniği ve zorluğu var.
Birçok şeyi aynı anda düşünmek zorundasınız. Denge, esneklik, güç, doğayla uyum, dikkat
edileceklerin başında geliyor. Farklı kategorilerin içinden kişinin kendine uygun olanını seçmesi
gerekiyor.
Bouldering Özelikle kaya tırmanışına yeni başlayanlar için çok faydalı bir antrenmandır. Alçak
kaya tırmanışı da deniyor. Teknik, kuvvet ve dayanıklılık gibi becerilerin geliştirilmesine katkı
sağlıyor. Kaya tırmanışı ayakkabısı ve toz torbası kullanılıyor.
Top-rope Tırmanış: Tırmanış ipi, rotanın tepesindeki istasyondan geçerek tırmanışçıya gidiyor.
İpin diğer ucu da emniyet alan kişide bulunuyor. Tırmanışçı tırmandıkça, ipte oluşan boşluğu
emniyetçi alıyor. İpli tırmanışlar içinde en güvenlisi Top-rope. Çünkü burada düşülen mesafe,
ipin esnemesi dolayısıyla birkaç santimi geçmiyor.
Serbest Stil: En çok kullanılan tırmanış türü. Free climbing denilen bu tırmanışta, yükselmek
için yapay tekniklere kesinlikle başvurulmuyor. İp ise tırmanan kişiyi, düşüş ihtimaline karşı,
tehlikeden korumak için kullanılıyor.
Free-solo: Hiçbir emniyet aleti kullanılmadan, kaya tırmanış ayakkabısı ve toz torbasıyla
yapılıyor. Free-solo fazlasıyla deneyim gerektiriyor. Zaten bu türde tırmanan sayısı oldukça az.
Bu stilde tırmanmak için fiziksel olduğu kadar psikolojik olarak da hazır olmak gerekiyor.
Çünkü, yapılan hata çoğunlukla ölümle sonuçlanıyor. Çıplak ayakla da tırmananlar var.
Yapay tırmanış: Yükselmek için çeşitli aletlerden faydalanılarak yapılan tırmanış türü. Yapay
tırmanışta, sikke, jumar, hook, ip, merdiven gibi aletler kullanılıyor. Çıkışta, lider tırmanıcının
örneğin sikkeye (tutunmak için kayaya çakılan çivi) basması durumuna yapay çıkış adı veriliyor.
Nasıl eğitim alınıyor?
Kaya tırmanışı eğitimi veren birçok doğa sporu merkezi var. Eğitimin ilk aşaması teorik dersler;
Öncelikle, tırmanış teknikleri, stilleri, tırmanış ve iniş istasyonlarının kurulması, top- rope
(tırmanış ipi) ve malzemeler hakkında ayrıntılı teorik eğitim alınıyor. Bir sonraki aşamada
uygulamaya geçiliyor. Malzeme takıp çıkartmak, yerden birkaç metre yükselerek yapılan
egzersizlerle ip inişi ve top rope tırmanış uygulaması yapılıyor. En son aşamada lider tırmanışın
(eğitim alındıktan sonraki uzman tırmanışı) temel bilgileri alınıyor ve tecrübeli bir kaya
tırmanışçısıyla beraber uzun rotalarda tırmanışlara başlanıyor.
Uzun Duvar Tırmanışı:
Kaya tırmanma tekniklerini ve emniyet malzemelerini kullanarak bir ip boyundan daha yüksek
olan kaya üzerinde yapılan tırmanış şeklidir.
Yapay Duvar Tırmanışı:
Genellikle kapalı alanlarda (bazen açık havada) kimyasal malzemeler kullanılarak yapılan sabit
veya ayarlanabilen duvar sistemlerine (genellikle yarışmalara yönelik olarak yapılmış farklı
boyutlarda duvarlara) tırmanma etkinliğidir. Yapay duvarlar, farklı biçimlerde ve aralıklarda
basamak ve tutamakları içerir.
Yapay duvar tırmanışlarında, duvara dağcılıkta kullanılan teknik malzemelerin yerleştirilmediği
"top rope" (üstten emniyetli ip) tekniği de kullanılmaktadır.
Tırmanma, dik bir yerde yukarı doğru ilerlemek için eller veya ayaklarla yapılan fiziki bir
faaliyettir. Eğlence amaçlı ya da ordularda profesyonel asker yetiştirmek için yapılır. Birçok kişi
için bir hobi veya spordur. Bazı yerlerde yarışma olarak da yapılır.